ในช่วงเวลาไม่ถึง 1 สัปดาห์สถานการณ์ภายในอัฟกานิสถานเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะการรุกคืบอย่างรวดเร็วของกองกำลังตาลีบัน ที่จนถึงวันนี้สามารถยึดจังหวัดต่าง ๆ เกือบทั้งประเทศ
ในขณะเมืองสำคัญอย่าง เฮรัต กันดาฮาร์ ลาชการ์กาฮ์ และกัชนี ซึ่งเคยเป็นจุดยุทธศาสตร์การปะทะระหว่างกองทัพอัฟกานิสถานและกองกำลังตาลีบันนั้น ปัจจุบันกองกำลังตาลีบันได้ประกาศชัยชนะเหนือพื้นที่ดังกล่าวทั้งหมดแล้ว
จังหวัดกัชนี ถือว่ามีความสำคัญอย่างมาก เพราะมันเปรียบเสมือนประตูทางตอนใต้ของกรุงคาบูลเมืองหลวงของอัฟกานิสถาน การสูญเสียเมืองดังกล่าวส่งผลให้สถานภาพรัฐบาลอัฟกานิสถานสั่นคลอนอย่างหนัก
ตลอดสัปดาห์ที่ผ่านมามีผู้สนับสนุนฝ่ายรัฐบาลจำนวนมากเริ่มทยอยแปรพักตร์ไปเข้าร่วมกับกลุ่มตาลีบัน ในขณะผู้นำหลายคนก็อยู่ในสภาพถอดใจ
อย่างนาย Khalid Payenda รักษาการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังของรัฐบาลอัฟกานิสถานเพิ่งประกาศลาออกจากตำแหน่ง และนำพาครอบครัวอพยพออกนอกอัฟกานิสถานเป็นที่เรียบร้อย
ในกรณีของเมืองเฮรัต เองก็เห็นได้ชัดถึงความอ่อนแอที่เกิดขึ้นจากปัจจัยภายในรัฐบาลอัฟกานิสถาน หลังบรรดาเจ้าหน้าที่รัฐ ทั้งผู้ว่าราชการจังหวัด ผู้บัญชาการกองทัพและตำรวจ รวมไปถึงอดีตมูจาฮีดีนคนสำคัญที่ต้านอย่าง Mohammad Ismail Khan ประกาศยอมจำนนต่อตาลีบัน
สถานการณ์ในหลายเมืองของอัฟกานิสถาน รัฐบาลสูญเสียพื้นที่ต่าง ๆ โดยรอบกรุงคาบูลอย่างต่อเนื่อง เป็นลักษณะคล้ายโดมิโน่ล้ม
การรุกคืบของตาลีบันจึงสามารถมุ่งหน้าสู่เมืองหลวงอย่างกรุงคาบูลได้อย่างรวดเร็ว หลังพวกเขาสามารถยึดครองพื้นที่ทางตอนเหนือ ใต้ ตะวันออก และตะวันตกของประเทศเอาไว้ได้แล้ว
แม้ก่อนหน้านี้ประธานาธิบดี Ashraf Ghani จะเคยบอกว่าสถานการณ์ในอัฟกานิสถานจะกลับมาเป็นปกติในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า แต่ความพ่ายแพ้ในหลายเมืองส่งผลอย่างมากต่ออำนาจในการต่อรองของรัฐบาล
เพราะดูเหมือนว่าในการเจรจาสันติภาพอัฟกานิสถานที่จัดขึ้นที่กรุงโดฮา ประเทศกาตาร์นั้น รัฐบาลอัฟกานิสถานจำเป็นต้องตัดสินใจเสนอแบ่งปันอำนาจการปกครองประเทศให้กับตาลีบันเพื่อแลกกับการยุติความรุนแรงภายในประเทศ
แต่ดูเหมือนว่าสถานการณ์ตอนนั้นความได้เปรียบพลิกมาอยู่ในฝั่งตาลีบันแล้ว ซึ่งต่างไปจากเมื่อหลายเดือนก่อน ที่กลุ่มตาลีบันขอให้ปล่อยนักโทษแลกกับการหยุดยิง ซึ่งข้อเสนอดังกล่าวถูกรัฐบาลอัฟกานิสถานปัดตกไป
ความอ่อนแอของรัฐบาลอัฟกานิสถานในเวลานี้ทำให้หน่วยข่าวกรองของสหรัฐอเมริกาวิเคราะห์ว่าในอีกไม่เกิน 90 วันข้างหน้า กรุงคาบูลอาจถูกยึดโดยกองกำลังตาลีบัน ในขณะที่หน่วยความมั่นคงของบางประเทศมองว่าไม่เกินเดือนนี้กรุงคาบูลจะถูกล้อมโดยตาลีบัน
สภาพเช่นนี้ส่งผลให้สหรัฐอเมริกาส่งทหารมากถึง 3000 นายเข้าไปในอัฟกานิสถาน ซึ่งทหารเหล่านี้ไม่ได้เข้าไปช่วยรัฐบาลอัฟกานิสถานแต่อย่างใด เพราะพวกเขาถูกส่งไปอพยพพลเรือนและเจ้าหน้าที่ของสหรัฐอเมริกาออกจากอัฟกานิสถาน
การกระทำเช่นนี้ของสหรัฐอเมริกาส่งผลสภาพของกรุงคาบูลไม่ต่างไปจากเมืองไซง่อน 2 ที่มีสภาพเหมือนกับเมื่อครั้งสหรัฐอเมริกาถอนทหารออกจากเวียดนามใต้ในช่วงสงครามเย็น
ปัจจัยข้างต้นส่งผลให้กลุ่มตาลีบันมีความได้เปรียบเหนือรัฐบาลอัฟกานิสถานและนำมาซึ่งการเจรจาเปลี่ยนผ่านอำนาจอย่างสันติระหว่างทั้ง 2 ฝ่ายเพื่อให้ประชาชนผู้บริสุทธิ์ไม่ได้รับความเดือดร้อนจากสงครามโดยเฉพาะในกรุงคาบูล
